Bày mâm ngũ quả ngày Tết là một trong những phong tục không thể thiếu của người dân Việt vào những ngày đầu năm. Mâm ngũ quả là vật phẩm mang ý nghĩa về sự may mắn, tài lộc và sung túc cho cả năm. Để hiểu thêm về cách trang trí mâm ngũ quả ngày Tết, hãy cùng Quà Tặng Lễ Tết tìm hiểu qua bài viết chi tiết dưới đây!
Ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết
>>>Tham khảo thêm:
Trong ngày Tết nguyên đán, mỗi gia đình đều thực hiện tục lệ truyền thống là bày mâm ngũ quả trên bàn thờ tổ tiên hoặc trưng trong phòng khách để trang trí. Bày mâm ngũ quả ngày Tết quả thường bao gồm 5 loại quả với các màu sắc khác nhau, tượng trưng cho ngũ hành Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ, đây là một phần của quy luật âm dương.
Theo quan niệm phong thủy của người Đông Á và Đông Nam Á, con số 5 đại diện cho sự thịnh vượng và may mắn. Trong năm mới, mọi gia đình mong ước “Ngũ phúc lâm môn”: Phú – Quý – Thọ – Khang – Ninh, nên họ thường bày mâm ngũ quả để thể hiện mong muốn về sự may mắn và hạnh phúc.
Chọn các loại quả bày Tết theo từng miền
Tuỳ thuộc vào điều kiện và quan niệm truyền thống của từng vùng miền mà mâm ngũ quả sẽ bao gồm các loại quả khác nhau.
Tại miền Bắc: mâm ngũ quả truyền thống thường bao gồm chuối, bưởi, hồng, đu đủ, cam, quýt, đào, phật thủ, sung, lê, táo, lựu… Mỗi loại trái mang một ý nghĩa riêng biệt đại diện cho phú quý và may mắn.
- Chuối, với cuống chụm vào, tượng trưng cho sự đoàn viên gia đình trong mỗi dịp Tết.
- Quả bưởi biểu hiện sự thành công và thịnh vượng.
- Quả hồng đại diện cho phú quý và may mắn.
- Đào, với hình dáng tròn trịa, thể hiện hy vọng và hạnh phúc trong tương lai.
- Cam và quýt, với vị chua ngọt và màu sắc tươi sáng, tượng trưng cho sức khỏe và thành công.
- Quả lựu, với hạt đỏ rực, thể hiện mong ước về sự sung túc và thịnh vượng cho mọi người trong năm mới.
- Còn Phật thủ, hình dáng giống bàn tay, biểu tượng cho sự che chở của tổ tiên và các vị thần trong năm mới.
Ở miền Trung và miền Nam: thường sẽ trang trí mâm ngũ quả ngày Tết với những loại trái như thanh long, chuối, dưa hấu, dứa, cam, quýt, mãng cầu, sung, dừa, xoài,…
- Ở miền Nam, mỗi loại trái trên mâm ngũ quả đều được lựa chọn dựa trên nguyên tắc đồng âm, gán ý nghĩa tượng trưng cho mỗi loại trái: mãng cầu tượng trưng cho “cầu mong”, sung biểu hiện sự “sung túc”, dừa mang ý nghĩa “vừa đủ”, đu đủ tượng trưng cho sự “đầy đủ”, xoài biểu thị ý nghĩa “tiêu xài”,…
- Dưa hấu, với hình dáng quả tròn căng và vị ngọt, mang theo ý nghĩa cầu chúc một năm mới may mắn.
- Thanh long thường được ưa chuộng trong mâm ngũ quả miền Nam, biểu hiện cho sự phúc lộc đầy đủ.
Tuy mỗi vùng miền có sự khác biệt về các loại trái trong mâm ngũ quả, nhưng tất cả đều thể hiện lòng biết ơn và tôn trọng đối với ông bà tổ tiên, cầu mong một năm mới an lành, sức khỏe dồi dào, và công việc phát đạt.
Cách chưng mâm ngũ quả đẹp để gặp may mắn
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết miền Bắc
Ở miền Bắc, nhiều người tuân theo nguyên lý của Ngũ hành trong văn hóa Đông Á, theo đó, mọi sự vật đều cần phải cân bằng và hòa quyện với thiên nhiên. Do đó, mâm ngũ quả thường được bày theo 5 màu: Kim – trắng, Mộc – xanh, Thủy – đen, Hỏa – đỏ, Thổ – vàng. Vì lẽ đó, mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Bắc thường gồm 5 loại trái: Chuối, bưởi, đào, hồng và quýt.
Cách bày biện phổ biến nhất là: đặt chuối ở phía dưới, làm nền cho các loại trái khác. Ở giữa, thường đặt quả bưởi hoặc phật thủ vàng, bên cạnh đó là đào, hồng và quýt, trong khi các khoảng trống xung quanh có thể lấp đầy vào bằng quả quất, táo xanh hoặc quả ớt chín đỏ.
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết miền Trung
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Trung thường rất đơn giản. Thường thì, người dân miền Trung sẽ lựa chọn trái cây dựa vào tiêu chí mùa gì thì ăn đấy.
Trong mâm ngũ quả miền Trung, không thể thiếu những loại trái như nải chuối xanh, quả dừa, xoài, dứa, đu đủ, mãng cầu và quýt. khi bày mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Trung sẽ tránh cam và các loại trái có vị đắng, cay. Thay vào đó, người dân ở đây thường ưa chuộng những loại trái có hình dáng đều đặn, vị ngọt để bày trên mâm ngũ quả.
Để mâm quả trở nên đẹp mắt, các quả lớn thường được bày ở dưới,những quả nhỏ được đặt ở trên, tạo nên một mâm quả hài hòa và rất hấp dẫn.
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam
Để mâm ngũ quả trở nên đẹp mắt, bạn hãy chọn 3 loại quả lớn nhất như đu đủ, dừa và xoài để bày phía trước. Tiếp theo, sắp xếp các loại quả còn lại lên trên để tạo thành một tháp nhọn. Khi mua, bạn nên chọn đu đủ màu xanh hoặc vàng là đẹp nhất. Trong khi đó, xoài cần phải và mãng cầu nhỏ nhắn, dáng đẹp.
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết của người miền Nam thường phản ánh tính bình dị, dân dã và hóm hỉnh. Người miền Nam tránh cúng một số loại quả vì tên gọi của chúng mang ý nghĩa không tốt như:
- Chuối: Chúi nhủi, tượng trưng cho sự khó khăn trong kinh doanh.
- Lê, táo (bom): Lê lết, táo bom, tượng trưng cho sự thất bại và hao tổn.
- Cam, quýt: cam chịu, tượng trưng cho sự khó khăn và gian khổ.
Những điều cần biết khi bày mâm ngũ quả
Khi bày mâm ngũ quả ngày Tết, bạn cần lưu ý một số điều quan trọng như sau:
Cách chọn hoa quả để bày
Để có một mâm ngũ quả đẹp, tươi mới và bền lâu, người tiêu dùng cần phải cẩn thận và kỹ càng trong quá trình chọn lựa, đặc biệt là khi mua trái cây để bày mâm ngũ quả trong dịp Tết.
Đầu tiên, nên chọn những quả mới chín tới để bày mâm ngũ ngày Tết quả giữ màu sắc tươi tắn lâu hơn. Quả phải chắc tay, không bị dập, trầy xước, đặc biệt là phải còn cuống và lá. Ngoài ra, không nên rửa quả trước khi bày mâm ngũ quả vì việc này có thể làm quả nhanh chóng héo và hỏng nếu có nước đọng lại.
Những điều kiêng kỵ khi xếp mâm ngũ quả ngày Tết
Tránh những loại quả có gai nhọn
Trong việc lựa chọn quả, hãy tránh những loại có gai nhọn như sầu riêng, mít. Theo tâm linh cổ truyền, những loại quả này thường mang điềm báo về những khó khăn, trở ngại trong cuộc sống. Vì vậy, trong những ngày đầu năm mới, nên tránh bày trưng những loại này trên bàn thờ.
Tránh chọn trái cây quá chín
Mâm ngũ quả sẽ chưng trên ban thờ liên tục suốt dịp Tết, do đó, quả quá chín có thể dễ bị hỏng và đây không phải là dấu hiệu may mắn trong ngày Tết. Hãy chọn những loại quả mới sắp chín hoặc vẫn còn xanh tươi.
Không nên chọn những loại quả nặng mùi
Mít, sầu riêng là những loại quả nặng mùi không thích hợp để cúng trên bàn thờ. Thay vào đó, hãy lựa chọn những loại quả có mùi hương dịu nhẹ, tươi mới để bàn thờ vừa đẹp mắt, trang nghiêm.
Không nên đặt thực phẩm khác lên mâm ngũ quả
Việc đặt bánh kẹo hoặc thực phẩm khác lên mâm ngũ quả có thể bị hiểu lầm là không hiểu rõ ý nghĩa của nó và vi phạm nguyên tắc ngũ hành. Nếu muốn cúng thức ăn khác, bạn có thể đặt chúng bên cạnh mâm ngũ quả.
Không nên sử dụng hoa quả giả
Sử dụng hoa quả giả là điều kiêng kỵ trong việc thờ cúng. Hành động này thể hiện sự không tôn trọng đối với tổ tiên và có thể gây ảnh hưởng xấu trong năm mới.
Một số mẫu mâm ngũ quả đẹp ngày Tết
Nếu bạn chưa biết sắp xếp mâm ngũ quả đẹp ngày Tết, trang trí mâm ngũ quả ngày Tết sao cho đẹp thì tham khảo một số mâm quả dưới đây nhé:
LỜI KẾT
Qua bài viết trên, Quà Tặng Lễ Tết đã hướng dẫn bạn cách bày mâm ngũ quả ngày Tết theo 3 miền để bạn đọc có thể tham khảo. Mong rằng những thông tin hữu ích trên sẽ giúp bạn có sự chuẩn bị chu đáo cho ngày Tết sắp tới cho gia đình và người thân.
>>>Xem thêm: