Blog
Mâm cỗ cúng mùng 1 Tết gồm những gì? Bài cúng mùng 1 tết đầy đủ
Th11
Nhiều gia đình luôn chuẩn bị mọi thứ tươm tất nhất trong ngày Tết, đặc biệt là mâm cỗ. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cần chuẩn bị mâm cỗ cúng mùng 1 Tết thế nào cho đúng và đầy đủ. Tết Nguyên đán luôn là khoảng thời gian được trông đợi nhiều nhất bởi đây là dịp để những người con xa quê có thể về bên bố mẹ, người thân để được đoàn viên. Vì vậy, hãy cùng Quà Tặng Lễ Tết tìm hiểu qua bài viết chi tiết dưới đây.
Ý nghĩa cúng mùng 1 Tết
>>>Tham khảo thêm:
Mùng 1 Tết là ngày quan trọng đối với các thành viên trong gia đình vì họ có thể sum họp, quây quần bên nhau sau một năm làm việc và học tập vất vả. Vì vậy, mâm cỗ cúng mùng 1 Tết luôn là thứ được chuẩn bị kỹ lưỡng, chỉn chu với ý nghĩa mong muốn một năm đủ đầy, sung túc và hạnh phúc.
Không chỉ vậy, mâm cúng mùng 1 Tết còn thể hiện sự tri ân đến ông bà, tổ tiên và cả những người có công xây dựng đất nước mang lại hòa bình cho dân tộc. Vì vậy, những mâm cỗ cúng trong dịp Tết Nguyên đán luôn được mọi gia đình chuẩn bị kỹ lưỡng, chỉn chu.
Mâm cỗ cúng mùng 1 Tết gồm những gì?
Theo quan niệm của ông bà xưa, mâm cúng mùng 1 Tết sẽ gồm mâm ngũ quả, giấy tiền vàng mã, hương hoa, đèn, nến, trầu cau, rượu, trà, bánh chưng hoặc bánh tét. Bạn có thể chuẩn bị cỗ mặn hoặc cỗ chay đều được nhưng tất cả cần phải chuẩn bị kỹ càng, bày trí bắt mắt và chỉn chu.
Ngày nay, nhiều gia đình sẽ không quá chú trọng đến món ăn, mâm cỗ cúng Tết chỉ cần 4-5 món ăn là phù hợp với kinh tế của nhiều gia đình. Điều quan trọng nhất vẫn là tấm lòng, cái tâm của con cháu luôn hướng về tổ tiên và mong muốn sự đoàn viên cùng gia đình để tạo không khí ngày Tết. Dưới đây là một số cách bày mâm cúng Tết mùng 1 chuẩn ba miền mà bạn có thể tham khảo:
Mâm cỗ miền Bắc
Mâm cúng mùng 1 Tết miền Bắc thường sẽ có 4 bát, 4 đĩa tượng trưng cho tứ trụ, bốn mùa, bốn phương. Ngoài ra, đối với những gia đình cầu kỳ thường sẽ chuẩn bị 6 bát, 6 đĩa hoặc 8 bát, 8 đĩa.
- 4 Đĩa trong mâm cỗ miền Bắc sẽ gồm 1 đĩa gà luộc, 1 đĩa thịt lợn, 1 đĩa giò lụa, 1 đĩa chả quế. Tuy nhiên, không thể thiếu một đĩa xôi gấc với mong muốn những điều may mắn, đỏ tươi như màu gấc trong năm mới.
- 4 Bát sẽ gồm 1 bát chân giò hầm măng, 1 bát miến dong, 1 bát bóng thả, 1 bát mọc nấm thả. Món chân giò phải được nấu bằng giò vừa nạc vừa mỡ, giữa bát sẽ có 1 miếng thịt ba chỉ vuông vức được khía làm 4 và nở đều 4 góc.
Mâm cỗ miền Trung
Mâm cỗ cúng mùng 1 Tết miền Trung thường sẽ đủ từ các món khô đến món nước. Hầu hết các món ăn sẽ có hương bị mặn được nêm bởi gia vị đậm đà như nem lụi, gà quay, bò nướng sả ớt, heo quay, bò nấu thưng, gà quay, thịt nạc rim, củ cải kho nạc heo,…
Bên cạnh đó, còn có một số món ăn như thịt bò, thịt heo ngâm nước mắm và một số món đặc trưng của người miền Trung khác như món cuốn, thịt gà trộn rau răm, vả trộn, mít trộn, măng trộn để làm khai vị. Cuối “thực đơn” sẽ có các món tráng miệng như bánh ngũ sắc, bánh in bột nếp, bánh phục linh, các loại bánh đậu xanh nhuộm màu và nặng theo hình trái cây rất nghệ thuật.
Mâm cỗ miền Nam
So với các mâm cỗ khác, mâm cỗ cúng mùng 1 Tết của người miền Nam sẽ đơn giản và thường phụ thuộc nhiều vào kinh tế gia đình, thể hiện sự màu mỡ của vùng miền và không quá cầu kỳ như miền Bắc. Các món ăn trong mâm cỗ miền Nam thường sẽ phong phú hơn và không gò bó theo một quy củ nhất định.
Các món ăn thường gặp trong mâm cỗ cúng mùng 1 Tết sẽ gồm có chả giò chiên, lạp xưởng tươi, gỏi gà luộc xé phay, củ kiệu tôm khô. Đặc biệt, không thể nào thiếu món bánh tét với nhiều loại đa dạng như tét nếp cẩm, tét ngọt hoặc tét dừa với nhân dừa hoặc trứng vịt,…
Hai món ăn thường xuất hiện nhiều nhất trong mâm cơm ngày Tết của người miền Nam đó là thịt kho trứng và canh khổ qua. Hai món ăn tượng trưng cho mong muốn một năm tốt đẹp, sung túc và hầu như không thể thiếu trong mâm cỗ miền Nam.
Mâm cỗ chay
Với một số gia đình theo Phật giáo thường quan niệm rằng đầu năm không nên sát sinh. Thay vì chuẩn bị cỗ mặn, nhiều nhà sẽ chuẩn bị mâm cỗ chay cúng mùng 1 Tết với một số món ăn thường xuất hiện như:
- Rau củ xào chay: các loại rau củ gồm có cà rốt, bắp non, nấm, cải thảo,…
- Đậu hũ: đây là món ăn quen thuộc của những người ăn chay và có thể biến tấu với nhiều cách như chiên xù, đậu hũ xào nấm, đậu phụ tứ xuyên,…
- Canh nấm chay: trong mâm cúng hay mâm cơm, dù là chay hay mặn cũng không thể thiếu một bát canh. Món canh chay chỉ đơn giản là các loại nấm, rau củ yêu thích và không cần quá cầu kỳ.
- Món xôi: món ăn thường xuất hiện ở cả mâm cỗ chay và mặn, xôi luôn là món ăn luôn có mặt trên các mâm cúng Tết. Bạn có thể bắt gặp nhiều loại xôi như xôi đậu xanh, xôi gấc, xôi lá dứa,…
Nên cúng mùng 1 Tết vào giờ nào?
Thời gian phù hợp để cúng mùng 1 Tết sẽ từ 7 – 9 giờ sáng, tức là giờ Thìn. Đây là thời gian thiên thời, địa lợi và nhân hòa, là thời điểm mà nguồn khí tốt được hội tụ nhiều nhất. Vì vậy, các gia đình nên lưu ý khung giờ này để tiến hành lễ cúng sao cho phù hợp.
Khi tiến hành lễ cúng nên lẩm bẩm nhỏ bài khấn, chủ yếu vẫn là lòng thành của gia chủ. Tiếp theo, trực tiếp cầu nguyện về những điều mong muốn trong năm mới. Tùy vào tấm lòng và điều kiện của mỗi người, gia chủ có thể sắm sửa cỗ cúng sao cho phù hợp nhất.
Cách sắp mâm cúng mùng 1 Tết đơn giản
Mùng 1 Tết Nguyên Đán được xem là ngày quan trọng nhất trong năm mới nên việc thờ cúng của các gia đình sẽ được chuẩn bị rất chu đáo để mong cầu một năm mới khỏe mạnh, bình an và hạnh phúc. Bên cạnh việc sửa soạn lại bàn thờ, các gia đình sẽ chuẩn bị mâm cỗ và thắp hương vào ngày này.
Mâm cỗ có thể là cỗ chay hoặc cỗ mặn với đầy đủ các món ăn ngày Tết được chế biến thơm ngon, bày biện một cách đầy đủ, trang nghiêm và chỉn chu. Mâm cỗ mặn sẽ gồm có các món bánh chưng, gà, giò, canh,… Nhiều người thường kiêng sát sinh vào mùng 1 Tết nên món gà cúng buổi sáng sẽ được chế biến từ tối hôm trước. Mâm cỗ chay thường sẽ gồm các món như rau củ xào, đậu hũ, canh nấm,…
Sau khi mâm cúng mùng 1 Tết được chuẩn bị tươm tất, gia chủ có thể bưng lên bàn thờ. Tiếp đến những người trong nhà lần lượt ra trước bàn thờ vái lạy tổ tiên để tỏ lòng hiếu kính. Khi hương tàn, gia chủ tạ lễ, có thể hạ cỗ xuống và cho con cháu hưởng lộc.
Bài cúng mùng 1 Tết đầy đủ
Khi đã chuẩn bị đầy đủ các mâm lễ cúng ngày mùng 1 Tết, gia chủ không nên quên chuẩn bị thêm các bài cúng mùng 1 Tết qua các mẫu văn khấn như sau:
Văn khấn cúng mùng 1 Tết cúng gia tiên
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần, 3 lạy).
Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sanh Di Lặc Tôn Phật.
Con kính lạy các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, bá thúc huynh đệ, đường thượng tiên linh và các hương hồn nội tộc, ngoại tộc.
Hôm nay là ngày mồng 1 tháng Giêng năm ….., chúng con là: ….. hiện cư ngụ tại số nhà ….., ấp/khu phố ….., xã/phường ….., quận/huyện ….., tỉnh/thành …..
Nay theo tuế luật, âm dương vận hành tới tuần Nguyên đán, mồng một đầu xuân, mưa móc thấm nhuần, đón mừng năm mới.
Con cháu tưởng niệm ân đức tổ tiên như trời cao biển rộng, khôn đem tấc cỏ báo đáp ba xuân.
Do đó, chúng con cùng toàn thể con cháu trong nhà sửa sang lễ vật, oản quả hương hoa kinh dâng trước án.
Kính mời các cụ Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, bá thúc đệ huynh, cô di tỷ muội, nam nữ tử tôn nội ngoại, cúi xin thương xót con cháu, linh thiêng giáng về linh sàng, phù hộ độ trì con cháu, năm mới an khang, mọi bề thuận lợi, sự nghiệp hanh thông, bốn mùa không hạn ách nào xâm hại, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.
Tín chủ chúng con đồng tâm kính mời các vị vong linh, tiền chủ, hậu chủ ở trong đất này cùng về hâm hưởng, phù hộ cho chúng con được bách sự như ý, vạn sự cát tường.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin chứng giám phù hộ độ trì.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy).
(theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam – NXB Văn hóa Thông tin)
Văn khấn mùng 1 Tết cúng thần linh
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Lương Lai hạ sinh Di Lặc Tổ Phật.
Con kính lạy Phật trời, Hoàng Thiên Hậu Thổ.
Con kính lạy chư vị Tôn Thần.
Hôm nay là ngày mồng 1 tháng Giêng, nhằm ngày Tết Nguyên đán đầu xuân, giải trừ gió đông lạnh lẽo, hung nghiệt tiêu tan, đón mừng Nguyên Đán xuân thiên, mưa móc thấm nhuần, muôn vật tưng bừng đổi mới.
Nơi nơi lễ tiết, chốn chốn tường trình.
Tín chủ con là ………………………………………….
Ngụ tại …………………………………………………….
Nhân tiết minh niên sắm sửa hương hoa, cơm canh lễ vật bày ra trước án, dâng cúng Thiên Địa Tôn Thần.
Thiết nghĩ tôn thần hào khí sáng lòa, ân đức rộng lớn. Ngôi cao vạn trượng, uy nghi, vị chính mười phương biến hiện. Lòng thành vừa khởi, tôn đức cảm thông.
Cúi xin giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho chúng con mọi người hoan kỷ vương xương, con cháu cát tường khang kiện.
Mong ơn Đương Cảnh Thành Hoàng, đội đức tôn thần bản xứ. Hội trì tín chủ, gia lộc gia ân, xá quá trừ tai. Đầu năm chí giữa, nửa năm chí cuối, sự nghiệp hanh thông, sở cầu như ý.
Chúng con lòng thành kính lễ, cúi xin chư vị tôn thần chứng giám phù hộ độ trì.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy).
Bài khấn mùng 1 Tết cúng Thổ Công chuẩn nhất
Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật! (3 lạy).
Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương. Kính lạy ngày Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức chính thần.
Hôm nay là ngày mùng 1 tháng Giêng năm Giáp Thìn.
Tín chủ con là: ….. Ngụ tại ….. cùng toàn gia quyến.
Thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, trà quả và các thứ cúng dâng, bày lên trước án.
Chúng con thành tâm kính mời các vị Tôn thần cai quản trong khu vực này, hương hồn gia tiên nội, ngoại. Cúi xin các ngài thương xót tín chủ con, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật. Phù hộ độ trì, để tâm xếp nếp cho toàn gia an lạc, ba tháng mùa hè chín tháng mùa đông đều được bình an, mạnh khỏe, an khang thịnh vượng. Cầu tài đắc tài, cầu lộc đắc lộc, sở cầu như ý, sở nguyện trong tâm.
Chúng con lễ bạc tâm thành, nhất tâm kính lễ.
Dãi tấm lòng thành cúi xin chứng giám!
Con Nam mô A Di Đà Phật! Con Nam mô A Di Đà Phật! Con Nam mô A Di Đà Phật! (cúi lạy 3 lần).
Văn khấn sáng mùng 1 Tết ban Thần Tài
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần).
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Kính lạy ngài Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Con kính lạy Thần Tài vị tiền.
Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này.
Tín chủ con là:….. Ngụ tại…….
Hôm nay là ngày mùng 1 Tết năm Giáp Thìn 2024.
Tôi chủ thành sửa biện, hương hoa, lễ vật, kim ngân, trà quả và các thứ cúng dâng, bày ra trước án kính mời ngài Thần Tài tiền vị.
Cúi xin: Thần Tài thương xót tín chủ, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật phù trì tín chủ chúng con an ninh khang thái, vạn sự tốt lành, gia đạo hưng long thịnh vượng, lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần).
LỜI KẾT
Qua bài viết trên, Quà Tặng Lễ Tết đã tổng hợp các thông tin về cúng mùng 1 Tết để bạn đọc có thể tham khảo. Mong rằng với những thông tin hữu ích như trên sẽ giúp bạn có được sự chuẩn bị kỹ càng, chu đáo hơn trong dịp Tết Nguyên Đán sắp tới.
>>Xem thêm:
