Blog
Tết Thanh minh là ngày gì? Tết Thanh minh năm 2024 vào ngày nào?
Th3
Tết Thanh Minh tuy không phải là ngày lễ lớn trong năm nhưng đối với người dân Việt Nam, đây là sự kiện mang đậm nét đẹp văn hoá. Đây là ngày lễ thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, bày tỏ lòng thành kính với ông bà, tổ tiên. Vậy Tết thanh minh năm 2024 vào ngày nào, nguồn gốc và ý nghĩa ra sao, hãy để Quà Tặng Lễ Tết giải đáp mọi thắc mắc qua bài viết chi tiết dưới đây.
Lễ Tết Thanh minh là ngày gì?
>>Tham khảo thêm:
Tết Thanh minh là một trong những ngày lễ quan trọng trong đối với người dân Việt Nam trong đời sống văn hoá và tinh thần. Đây là dịp để các bậc con cháu thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, bày tỏ lòng thành kính đối với ông bà, tổ tiên. Các gia đình sẽ tổ chức hoạt động tảo mộ và con cháu sẽ sắp xếp thời gian về quê để trở về viếng mộ tổ tiên vào ngày này.
Nguồn gốc, ý nghĩa Tết Thanh minh
Theo như định nghĩa ở trên, Tết Thanh minh là ngày lễ quan trọng trong văn hoá đời sống của người Việt từ xưa. Tuy nhiên, về nguồn gốc và ý nghĩa của ngày này không phải ai cũng biết, hãy cùng Quà Tặng Lễ Tết tìm hiểu ngay dưới đây:
Nguồn gốc lễ Tết Thanh minh
Tiết Thanh minh là một trong 24 tiết khí và các tiết khí này sẽ được lập lịch dựa theo quan niệm của các quốc gia phương Đông. Về nghĩa đen, “Thanh” tức là khí trong và “Minh” chính là sáng sủa và “Tiết Thanh minh” có nghĩa là khí trời mát mẻ, thoáng đãng. Đây là tiết khí thứ 5 trong 24 tiết khí, sẽ bắt đầu sau ngày Lập xuân 45 ngày và Đông chí 105 ngày.
Tiết thanh minh sẽ kéo dài trong khoảng 15 – 16 ngày và ngày đầu tiên được gọi là Tết Thanh minh. Bên cạnh đó, những ngày đầu năm của tháng 3 còn có Hội Đạp Thanh hoặc có tên gọi khác đó là hội giẫm cỏ.
Đây là lễ hội có nguồn gốc từ Trung Quốc và trong ngày này, các nam thanh nữ tú sẽ sắm sửa quần áo đẹp để đi chơi xuân. Ngày nay, tại Việt Nam không còn lưu truyền lễ hội này nhưng chúng ta vẫn có thể biết đến thông qua đoạn thơ trong Truyện Kiều của nhà thi hào Nguyễn Du như sau:
“Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh,
Gần xa nô nức yến anh
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân,
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm”
Ý nghĩa ngày lễ Tết Thanh minh
Đối với người dân Việt Nam, Tết Thanh minh là thời gian để con cháu hướng về cội nguồn. Dù ở bất cứ nơi nào, vào ngày này, các thành viên trong gia đình sẽ cùng nhau tập trung để đi tảo mộ, sau đó sẽ về quây quần bên mâm cơm gia đình. Những ngôi mộ sạch sẽ, tươm tất như một sự tri ân, nhớ ơn đến ông bà tổ tiên đối với bậc con cháu.
Trong ngày Tết Thanh minh, các khu nghĩa trang sẽ trở nên đông đúc hơn, càng thể hiện rõ đạo lý luôn nhớ về nguồn cội của người dân Việt Nam. Đây còn là điều răn dạy đến bậc con cháu nên biết yêu thương và trân trọng ba mẹ khi còn sống và không phải chờ đến khi họ mất mới thể hiện lòng thành.
Bên cạnh việc người dân đi tảo mộ gia tiên và làm lễ cúng nhằm tri ân, tưởng nhớ đến những người đã mất và bày tỏ lòng thành kính, biết ơn đến ông bà tổ tiên. Vào ngày này, mọi người còn quét dọn cho những ngôi mộ vô chủ, không có người thân trông nom. Điều này cũng thể hiện tính nhân văn, đạo lý tương thân, tương ái và giúp đỡ lẫn nhau.
Tết Thanh minh năm 2024 vào ngày nào?
Tết Thanh minh không có ngày cố định và thời gian bắt đầu từ ngày 4-5/4 (sau khi kết thúc tiết Xuân phân) và sẽ kết thúc vào khoảng ngày 20-21/4 Dương lịch (khi vừa bắt đầu sang tiết Cốc Vũ). Vào ngày này, con cháu sẽ cùng nhau về thăm mồ mả tổ tiên và quét dọn mộ phần, bày mâm cúng để mong cầu ông bà tổ tiên luôn phù hộ con cháu luôn bình an, khoẻ mạnh.
Những việc thường làm trong ngày Tết Thanh minh
Đối với người dân Việt Nam, Tết Thanh minh là ngày để con cháu tưởng nhớ đến tổ tiên đồng thời hướng về nguồn cội của mình. Mọi người sẽ cùng nhau sắm lễ vật và thắp hương trước mộ của những người thân đã mất rồi sau đó tiến hành dọn dẹp mộ phần, mong cầu tổ tiên luôn phù hộ cho con cháu bình an, khoẻ mạnh.
Sau khi tảo mộ xong, các thành viên sẽ cùng nhau về nhà làm mâm cúng dâng bàn thờ gia tiên và cùng nhau ăn uống, trò chuyện gắn kết tình nghĩa gia đình. Những người ở xa quê nhà có thể về viếng mộ, sửa sang nơi yên nghỉ của tổ tiên vào bất kỳ thời điểm nào, miễn là còn trong tiết Thanh minh là được.
Cúng Tết Thanh minh cần chuẩn bị lễ vật gì?
Trong ngày Tết Thanh minh, ngoài việc tảo mộ thì người dân sẽ chuẩn bị mâm cỗ cúng tổ tiên. Các thành viên trong gia đình sẽ đi chợ, mua sắm đồ để chuẩn bị mâm cúng theo phong tục và mỗi địa phương sẽ có cách chuẩn bị mâm cúng khác nhau. Tựu chung lại, đây vẫn là một mâm cơm bình thường để mời ông bà tổ tiên về thăm con cháu, không khoa trương như các yến tiệc linh đình. Mâm lễ cúng thông thường sẽ được chuẩn bị như sau:
Mâm cúng Thanh minh tại nhà
Để chuẩn bị mâm cúng Tết Thanh minh tại nhà, bạn cần chuẩn bị đầy đủ các lễ vật đơn giản gồm có:
- Mâm cơm cúng đầy đủ gồm xôi, gà, miến xào, canh măng.
- Một số lễ vật khác gồm có hương, hoa, trầu cau, hoa quả, đèn, tiền vàng.
Khi thực hiện cúng tiết thanh minh tại nhà, bạn cần lưu ý những vấn đề như sau:
- Dọn dẹp nhà cửa, đặc biệt là khu vực bàn thờ sạch sẽ.
- Chuẩn bị đầy đủ mâm cỗ cúng tại nhà để tiến hành cúng sau khi đã cúng ngoài mộ.
- Thắp hương và khấn vái như các thủ tục khác, cần giữ thái độ thành tâm, trang trọng để làm tỏ lòng thành kính với ông bà, tổ tiên.
Mâm cúng Thanh minh ngoài mộ
Một số lễ vật cúng ngoài mộ sẽ gồm có thịt, gà, giò chả, rượu, hoa quả cùng một số lễ vật khác như hương, hoa, đèn, giấy tiền vàng bạc,… Khi tiến hành làm lễ, bạn nên sắp đồ cúng gồm lễ mặn đặt riêng, hoa quả sẽ đặt chung với giấy tiền vàng bạc.
Sau đó, bạn sẽ thắp nhang, đèn và chỉ nên cắm 1 hoặc 3 nén nhang. Không nên cắm 2 nén và nên khấn vái 3 lạy để tỏ lòng thành với quan công thổ địa rồi mới mời gia tiên trở về và bắt đầu đọc văn cúng tết Thanh minh.
Sau khi hương tàn, các thành viên sẽ ra khu lăng mộ của gia đình để thắp nén hương và xin phép ông bà dọn dẹp. Sau khi lễ cúng hoàn tất, mọi người sẽ cùng nhau dọn dẹp, sửa sang mộ phần. Khi tuần hương đã được ⅔, mọi người có thể tạ lễ, hoá vàng và xin lộc.
Văn cúng gia tiên ngày Tết Thanh minh
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ mâm cúng Tết Thanh minh, tiếp theo, bạn cần chuẩn bị văn cúng gia tiên để có thể tiến hành làm lễ, cụ thể như sau:
Văn khấn Thanh minh ngoài mộ
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hương linh………….. (Hiền khảo, Hiền tỷ hoặc Tổ Khảo………….)
Hôm nay là ngày……………………
Nhân tiết:……………………………………..
Tín chủ (chúng) con………………………….
Ngụ tại:………………………………..
Chúng con và toàn thể gia đình con cháu, nhờ công ơn võng cực, nền đức cao dầy, gây dựng cơ nghiệp của………… chạnh lòng nghĩ đến âm phần ở nơi hoang vắng, tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương kính dâng trước mộ, kính mời chân linh…………. lai lâm hiến hưởng.
Chúng con xin phép được sửa sang phần mộ, bồi xa, bồi thổ, tu sửa minh đường hậu quỷ cho thêm vững chắc. Nhờ ơn Phật Thánh phù trì, đội đức trời che đất chở, cảm niệm Thần linh phù độ, khiến cho được chữ bình an, âm siêu dương thái. Con cháu chúng con xin vì chân linh…………… Phát nguyện tích đức tu nhân, làm duyên, làm phúc cúng dâng Tin Bảo, giúp đỡ cô nhi quả phụ, tế bần cứu nạn, hiếu thuận tông nhân để lấy phúc này hướng về Tiên Tổ.
Cúi xin linh thiêng chứng giảm, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì con cháu, qua lại soi xét cửa nhà. Che tai cứu nạn, ban tài tiếp lộc, điều lành mang đến, điều dữ xua đi. Độ cho gia đạo hưng long, quế hờ tươi tốt, cháu con vinh hưởng lộc trời, già trẻ nhuần ơn Phật Thánh.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chứng giám.
Văn khấn Thanh minh trong nhà
Nam mô A Di Đà Phật! (x3)
Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con lạy gia tiên tiền tổ, họ hàng nội ngoại hai bên gia tộc họ……….
Con lạy bà tổ cô ông mãnh, ông bà, cô bé Đỏ, cậu bé Đỏ tại gia.
Hôm nay là ngày….. tháng……. năm…….
Nay con giữ việc phụng thờ tên là……, tuổi………, sinh tại xã……, huyện………, tỉnh…….. cùng toàn gia, trước bàn thờ gia tiên cúi đầu bái lễ.
Kính mời thổ công Táo quân đồng lai cách cảm.
Kính dâng lễ bạc: trầu rượu, trà nước, vàng hương, hoa quả cùng phẩm vật lòng thành nhân dịp tiết Thanh minh, kính mời hương hồn nội ngoại tổ tiên, kỵ cụ, ông bà, cha mẹ, cô dì chú bác, anh chị em chứng giám hưởng lễ.
Con thành tâm kính cúi xin gia tiên tiền tổ, bà tổ cô ông mãnh, ông bà……… phù hộ độ trì, đề tâm xếp nếp, vuốt ve che chở cho gia đình con bình an, thịnh vượng, ba tháng mùa hè chín tháng mùa đông đều mát mẻ, tốt tươi. Điều lành mang lại, điều dữ mang đi cho công việc của gia đình con đều thuận buồm xuôi gió, gặp nhiều may mắn.
Chúng con kính dâng lễ bạc tâm thành, cúi xin gia tiên chứng minh chứng giám cho lòng thành của toàn thể gia quyến.
Nam mô A Di Đà Phật! (x3)
Lưu ý khi làm lễ cúng Tết Thanh minh 2024
Khi tiến hành thực hiện lễ cúng Tết Thanh minh 2024, bạn cần lưu ý một số vấn đề quan trọng như sau:
Đi tảo mộ Tết Thanh minh
- Không nên đi vào nơi hẻo lánh để tránh gặp nguy hiểm, tốt nhất là đi theo lối mòn mà người đi trước đã từng đi qua.
- Phụ nữ mang thai không nên đi tảo mộ vì cơ thể yếu, dễ bị nhiễm lạnh và khí độc ở nơi có nhiều âm khí.
- Khi đi cần đi nhẹ nhàng, cẩn thận, tránh làm lộn xộn và xới vung đất vụn, đá vụn làm ảnh hưởng đến môi trường và cảnh xung quanh.
- Mộ phần tổ tiên cần được quét dọn cỏ dại, thêm đất mới và chưng thêm hoa tươi, nên quét thêm cả phía sau của phần mộ.
- Không giẫm đạp lên mộ phần của nhà khác hoặc đá vào đồ cúng trên mộ người khác, gia đình có trẻ nhỏ thì nên lưu ý trông coi cẩn thận.
- Những người có sức khoẻ không tốt khi trở về nên bước qua chậu than hoặc tắm nước lá bưởi để xua tan khí độc.
Cúng Tết Thanh minh tại nhà
- Dọn dẹp nhà cửa và đặc biệt là bàn thờ gia tiên sạch sẽ.
- Chuẩn bị mâm cỗ cúng đầy đủ và tiến hành cúng sau khi đã cúng ngoài mộ.
- Người thực hiện nghi lễ cúng cần ăn mặc gọn gàng, tươm tất để thể hiện sự kính trọng, lòng thành với tổ tiên.
LỜI KẾT
Qua bài viết trên, Quà Tặng Lễ Tết đã tổng hợp những thông tin về ngày Tết Thanh minh để người dùng có thể tìm hiểu. Mong rằng với những chia sẻ chi tiết trên đây sẽ giúp bạn có thể chuẩn bị thật tốt cho các buổi lễ cúng tảo mộ của gia đình trong thời gian sắp tới. Từ đó, giúp bạn có thể hiểu hơn về ngày lễ cũng như phát huy tốt truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta.
>>Xem thêm:
